Hệ Thống Làm Mát Ô Tô Là Gì? Tìm Hiểu Cấu Tạo, Công Dụng, Nguyên lý

Một động cơ, thiết bị vận hành sẽ sinh ra nhiệt rất lớn, điều này làm cho các chi tiết bộ phận nóng lên, dễ gây ra hư hỏng. Do đó, mỗi động cơ, thiết bị đều được trang bị hệ thống làm mát để làm giảm nhiệt độ khi động cơ hoạt động. 

Vậy hệ thống làm mát ô tô là gì? Nguyên lý, cấu tạo của hệ thống làm mát ô tô như thế nào, con người ứng dụng vào thực tiễn như thế nào? Hãy để Auto66 giải đáp những thắc mắc của bạn về hệ thống làm mát ô tô trong bài viết này nhé. 

Hệ thống làm mát ô tô là gì?

Theo như Auto66 được biết, thì hệ thống làm mát của ô tô gồm có 2 loại: Hệ thống làm mát ô tô bằng không khi và hệ thống làm mát bằng nước. Hai hệ thống này đều có chức năng, nhiệm vụ là như nhau đều làm giảm nhiệt độ cho động cơ ô tô khi xe vận hành. 

Hệ thống làm mát trên ô tô được xem là bộ phận quan trọng của động cơ xe ô tô, hệ thống làm mát có nhiệm vụ điều hòa nhiệt độ của động cơ xe khi xe đang trong quá trình đốt cháy nhiên liệu để vận hành. Hệ thống này còn giúp động cơ xe ô tô duy trì mức nhiệt độ cho phép, đảm bảo động cơ và các chi tiết của động cơ hoạt động ổn định, không bị hư hỏng trong quá trình vận hành.

Công dụng hệ  thống làm mát ô tô

Trong quá trình vận hành, động cơ cần đốt cháy một lượng nhiên liệu rất lớn điều này dẫn đến sinh ra một lượng nhiệt rất cao. Phần nhiệt lượng này một phần đi qua ống xả và đi ra bên ngoài, phần còn lại sẽ ngấm vào động cơ ô tô làm nóng động cơ.

Để một chiếc xe ô tô vận hành tốt nhất nhiệt động của động cơ thường rơi vào 93 độ C, muốn động cơ ở mức nhiệt độ đó cần phải sử dụng hệ thống làm mát trên ô tô, sau đây là công dụng của nó:

• Khi vận hành động cơ sinh nhiệt lượng lớn, hệ thống làm mát sẽ điều hòa nhiệt độ, giảm nhiệt độ ở động cơ, giúp cho việc đốt cháy nhiên liệu tốt hơn và làm giảm lượng khí thải.
• Các chi tiết trong bộ phận xe ô tô sẽ ma sát với nhau, tạo ra lực ma sát lớn, hệ thống làm mát có nhiệm vụ làm giảm đi sự cọ sát của các chi tiết giúp xe vận hành ổn định hơn.

Như vậy, cho thấy hệ thống làm mát có công dụng điều hòa, giảm nhiệt của động cơ xe ô tô, giúp chiếc xe của bạn vận hành ổn định và an toàn nhất.

Hệ thống làm mát ô tô gồm những loại nào?

Ngày nay, theo sự phát triển hiện đại của ngành ô tô, hệ thống làm mát ô tô được sử dụng phổ biến trên thị trường có 2 loại sau: Hệ thống làm mát ô tô bằng nước và hệ thống làm mát ô tô bằng khí. 

Hệ thống làm mát ô tô bằng nước

Ngày nay, việc sử dụng hệ thống làm mát bằng nước được sử dụng phổ biến nhiều trên thị trường. Nó có cấu tạo ít phức tạp hơn hệ thống làm mát bằng không khí, hệ thống làm mát bằng nước làm mát vượt trội hơn hệ thống làm mát bằng không khí. Hệ thống làm mát bằng nước gồm có 5 bộ phận sau:

1. Két nước

Bộ phận két nước có cấu tạo từ những ống nhỏ, hẹp và các lá nhôm mỏng xen kẽ với nhau. Đây là bộ phận tích nước và cung cấp nước cho động cơ trong quá trình vận hành, làm giảm lượng khí thải ra ngoài môi trường. 

Các lá nhôm mỏng xe kẽ với nhau có tác dụng tản nhiệt động cơ nhanh hơn. Tùy vào từng dòng xe mà hệ thống làm mát ô tô bằng nước có dung tích, kích thước khác nhau.

1. Nắp két nước

Để nước trong hệ thống ô tô không bị bốc hơi ra ngoài, nắp két nước được thường đóng kín lại. Điều áp nắp két nước làm hệ thống mát, làm tăng nhiệt độ sôi của nước giúp quá trình làm mát hiệu quả hơn.

Nắp két nước có 2 van: Van áp suất và van chân không

• Van áp suất: Có quy trình làm việc, đưa nước từ két nước đến bình phụ khi áp suất trong két nước và nhiệt độ tăng.
• Van chân không: Ngược lại với quy trình làm việc của van áp suất, van chân không lại hút nước từ bình phụ vào két nước để duy trì hoạt động làm mát khi nhiệt độ nước tăng cao nhưng áp suất trong két nước thấp.

1. Van hằng nhiệt

Được thiết kế tại vị trí ngay giữa bình làm mát. Khi động cơ ô tô bắt đầu khởi động, van hằng nhiệt sẽ đóng đường trao đổi nước đến két làm mát, để động cơ nhanh đạt đến nhiệt độ để xe vận hành, khi động cơ vận hành ở một thời gian nhất định nhiệt độ sẽ nóng lên, lúc này van hằng nhiệt sẽ mở ra để nước đi qua két nước làm mát động cơ. 

1. Bơm nước

Bơm nước được thiết kế ở trước vị trí động cơ, thường là loại cánh gạt. Nhiệm vụ chính là hút và đẩy một lượng nước lớn đến két nước để làm mát động cơ, nhờ có lực ly tâm nên không làm gia tăng áp suất trong hệ thống.

Tốc độ động cơ tăng lên, thì tốc độ bơm nước cũng tăng lên để đáp ứng nhanh một lượng nước nhất định đến động cơ. Việc này giúp quá trình làm giảm nhiệt độ nhanh hơn khi xe đang vận hành với tốc độ cao, tốc độ động cơ nhanh tương đương với việc bơm nước cũng phải làm việc nhanh để đáp ứng quá trình hoạt động của xe được ổn định, an toàn.

1. Quạt gió

Quạt gió có công dụng làm tăng tốc độ lưu thông qua không khí qua két nước. Điều này, giúp làm tăng hiệu suất làm mát của nước khi nước chảy từ két nước đến động cơ.

Quạt gió có 2 cơ chế làm việc sau đây:

• Hoạt động bằng điện với chế động tự động làm mát đạt đến giới hạn hoạt động nhất định.
• Khi động cơ quay đủ số vòng tua, quạt gió sẽ hoạt động với cơ chế khớp chất lỏng.

Ưu, nhược điểm của hệ thống làm mát ô tô bằng nước:

• Ưu điểm: Có hiệu suất làm việc tốt hơn hệ thống làm mát ô tô bằng không khí, trong quá trình hoạt động hệ thống làm mát bằng nước không gây ra tiếng ồn. 
• Nhược điểm: Thành phần cấu tạo phức tạp, giá thành của hệ thống này cao, chi phí bảo dưỡng và kiểm tra định kỳ cao. 

Hệ thống làm mát bằng không khí

Hệ thống làm mát bằng không khí trên xe ô tô có thiết kế cấu trúc đơn giản, gồm có 3 bộ phận chính.

• Cánh tản nhiệt và thân động cơ
• Thân máy
• Quạt gió

Đối với, hệ thống làm mát bằng không khí quạt gió là bộ phận quan trọng nhất, quạt gió có công dụng thổi luồng không khí từ bên ngoài và trong động cơ, giúp giảm nhiệt, làm mát ở động cơ và cánh tản nhiệt trên nắp xi lanh.

Ưu điểm của hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô.

Có thành phần cấu trúc đơn giản, gọn nhẹ nên chi phí để lắp đặt hệ thống làm mát bằng không khí trên ô tô thấp.  Bảo dưỡng, kiểm tra định kỳ thấp hơn so với hệ thống làm mát bằng nước. 

Những vấn đề thường gặp của hệ thống làm mát ô tô

Hỏng bơm nước

Trong quá trình vận hành của xe ô tô khi di chuyển với tốc độ lớn, quãng đường di chuyển xa dẫn đến hệ thống động cơ sinh ra nhiệt lượng rất lớn. 

Điều này đồng nghĩa với việc bơm nước phải hoạt động nhanh để đáp ứng giảm nhiệt của động cơ dẫn đến bơm nước có thể bị hỏng, làm cho nước không thể đến được động cơ → Xe sẽ trong quá trình vận hành không được ổn định, không an toàn.

Hỏng quạt gió

Quạt gió trong quá trình vận hành, sản sinh ra nhiệt lớn và phải chịu lượng nhiệt đến từ các bộ phận chi tiết của động cơ, có thể bị cháy nóng cháy, gãy vỡ và làm ảnh hưởng đến quá trình vận hành của động cơ. Lúc đó, nước sẽ đi ra khỏi động cơ làm mát và sẽ không đáp ứng được việc làm giảm nhiệt độ của động cơ xe, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của động cơ xe.

Ống dẫn nước làm mát bị rò rỉ

Thiết kế ống dẫn nước thường được làm bằng cao su, trong quá trình vận hành động cơ xe nóng lên rất cao và nhiệt độ từ nước làm mát có thể làm cho ống dẫn nước bị hư hỏng và rò rỉ.

Két nước bị tắc

Bởi vì làm việc trong nhiệt độ cao, két nước có thể bị gỉ, sét và các mối hàn trên két nước bị bể ra hoặc do các cặn đọng lại làm két nước bị tắc.

Để tránh những hiện tượng trên, bạn nên đem xe đi bảo dưỡng định kỳ các lá nhôm trong két nước, vệ sinh lại ống dẫn nước. Để xe của bạn được vận hành an toàn và ổn định nhất.

Hỏng van hằng nhiệt

Van hằng nhiệt là bộ phận quan trọng, nếu như van hằng nhiệt bị hỏng sẽ ảnh hưởng đến quá trình vận hành của xe.

Van hằng nhiệt đóng mở không hợp lý, dẫn đến lượng nước cung cấp đến khoang động cơ không được ổn định và đủ lượng nước, làm ảnh hưởng đến quá trình vận hành của xe.

Khi xe mới bắt đầu hoạt động cần đến một nhiệt độ nhất định mới có thể vận hành được. Nhưng van hằng nhiệt lại mở ra và cung cấp lượng nước vào thân động cơ xe điều này làm giảm nhiệt độ, ảnh hưởng đến quá trình vận hành của xe.

Hướng dẫn sử dụng hệ thống làm mát ô tô đúng cách 

1. Hướng dẫn sử dụng hệ thống làm mát ô tô bằng không khí

Thứ nhất, bảo dưỡng, kiểm tra thường xuyên. Mặc dù, hệ thống làm mát không khí có cấu tạo đơn giản, nhưng bạn cũng phải mang đi kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ để có hiệu suất sử dụng tốt nhất.

Thứ hai, trong quá trình vận hành xe có tiếng ồn lớn từ hệ thống động cơ hoặc nhiệt độ động cơ không giảm, đây là dấu hiệu hệ thống làm mát cần được sửa chữa.

1. Hướng dẫn sử dụng hệ thống làm mát bằng nước

Thứ nhất, kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống làm mát thường xuyên. Thực hiện thay thế các bộ phận khi cần thiết nhằm để hệ thống hoạt động ổn định, bảo vệ động cơ xe giúp xe vận hành an toàn, ổn định.

Thứ hai, kiểm tra và sửa chữa kịp thời van hằng nhiệt, két nước để không bị ảnh hưởng đến hệ thống động cơ xe.

Lời kết

Bài viết trên, Auto66 đã giải đáp hết những thắc mắc của bạn về những thông tin hệ thống làm mát là gì, cũng như đã tìm hiểu hết về cấu tạo, nguyên lý và ứng dụng của hệ thống làm mát như thế nào. Đặc biệt Auto66 còn cung cấp thêm 2 thông tin hữu ích khác là hướng dẫn sử dụng hệ thống làm mát đúng cách và những vấn thường gặp trong hệ thống làm mát của ô tô trong quá trình vận hành xe. Cảm ơn các bạn đã theo dõi!